Perspektywa zbieżna, inaczej zwana linearną, to jeden z trudniejszych sposobów przedstawiania przestrzeni w plastyce. Renesansowi malarze wykorzystywali perspektywę zbieżną w celu stworzenia wrażenia głębi na obrazach. Z jej wykorzystaniem zostało namalowane dzieło Masaccia [czyt. masaczczia] Grosz czynszowy. Przy zastosowaniu tej perspektywy oko patrzącego podąża ku jednemu punktowi, w którym pozornie zbiegają się wszystkie linie na obrazie. W tym miejscu artysta umieścił Jezusa — najważniejszą postać tego dzieła.
Podstawą
dobrze wykreślonej perspektywy linearnej jest odpowiednie wyznaczenie linii
horyzontu i takiego punktu na niej, w którym zbiegają się wszystkie linie
biegnące od oka obserwatora. Linia
horyzontu - jest zaznaczana równolegle do podstawy i znajduje się dokładnie
na wysokości oczu osoby patrzącej wprost przed siebie. Na horyzoncie znajduje
się punkt zbiegu - w nim spotykają się wszystkie linie prostopadle do linii
horyzontu. Natomiast linie równoległe do horyzontu pozostają równolegle wobec
siebie. Wielkość spostrzeganych obiektów zmniejsza się pozornie wraz z ich
oddaleniem od patrzącego, a zbliżaniem się do punktu zbiegu. Zacznijmy od
perspektywy czołowej i bocznej (rysunki poniżej). Przy ich zastosowaniu jedna
ze ścian przedmiotu jest widoczna z przodu, natomiast pozostałe ściany pokazane
są w zbiegu. Popatrz na bryły narysowane w różnym położeniu względem linii
horyzontu. Należy pamiętać, że dla brył pokazanych w takiej perspektywie, np.
sześcianu czy prostopadłościanu, umieszczamy na horyzoncie jeden punkt zbiegu.
Kiedy linia
horyzontu i punkt zbiegu są umieszczone nisko, wówczas bryty przedstawione na
obrazie wydają się znajdować ponad obserwatorem - taki rodzaj perspektywy
linearnej nazywamy żabia. Kiedy
linia horyzontu i punkt zbiegu umieszczone są wysoko, to obserwator wydaje się
górować nad bryłami. Mówimy wtedy o perspektywie z lotu ptaka.
