Perspektywa zbieżna

 Perspektywa zbieżna, inaczej zwana linearną, to jeden z trudniejszych sposobów przedstawiania przestrzeni w plastyce. Renesansowi malarze wykorzystywali perspektywę zbieżną w celu stworzenia wrażenia głębi na obrazach. Z jej wykorzystaniem zostało namalowane dzieło Masaccia [czyt. masaczczia] Grosz czynszowy. Przy zastosowaniu tej perspektywy oko patrzącego podąża ku jednemu punktowi, w którym pozornie zbiegają się wszystkie linie na obrazie. W tym miejscu artysta umieścił Jezusa — najważniejszą postać tego dzieła.

Podstawą dobrze wykreślonej perspektywy linearnej jest odpowiednie wyznaczenie linii horyzontu i takiego punktu na niej, w którym zbiegają się wszystkie linie biegnące od oka obserwatora. Linia horyzontu - jest zaznaczana równolegle do podstawy i znajduje się dokładnie na wysokości oczu osoby patrzącej wprost przed siebie. Na horyzoncie znajduje się punkt zbiegu - w nim spotykają się wszystkie linie prostopadle do linii horyzontu. Natomiast linie równoległe do horyzontu pozostają równolegle wobec siebie. Wielkość spostrzeganych obiektów zmniejsza się pozornie wraz z ich oddaleniem od patrzącego, a zbliżaniem się do punktu zbiegu. Zacznijmy od perspektywy czołowej i bocznej (rysunki poniżej). Przy ich zastosowaniu jedna ze ścian przedmiotu jest widoczna z przodu, natomiast pozostałe ściany pokazane są w zbiegu. Popatrz na bryły narysowane w różnym położeniu względem linii horyzontu. Należy pamiętać, że dla brył pokazanych w takiej perspektywie, np. sześcianu czy prostopadłościanu, umieszczamy na horyzoncie jeden punkt zbiegu.

Kiedy linia horyzontu i punkt zbiegu są umieszczone nisko, wówczas bryty przedstawione na obrazie wydają się znajdować ponad obserwatorem - taki rodzaj perspektywy linearnej nazywamy żabia. Kiedy linia horyzontu i punkt zbiegu umieszczone są wysoko, to obserwator wydaje się górować nad bryłami. Mówimy wtedy o perspektywie z lotu ptaka.

NOTATKA

W perspektywie zbieżnej obiekty w miarę ich oddalania się od widza ulegają stopniowemu zmniejszaniu, a linie wyznaczone przez boczne krawędzie elementów przedstawienia zbiegają się w punkcie na linii horyzontu.